Category Archives: ایران

چند خط و چند خاطره از دکتر لوکس

حیف که اعتقاد دارم مرگ هم جزیی از زندگیه و لازمه که در کنار حیات، مرگ هم وجود داشته باشه تا زندگی مفهوم پیدا کنه. وگرنه جا داشت فحش عالم رو بکشم به این دنیا.

دکتر لوکس جزو کسانی بود که از رفتن‌اش خیلی ناراحت می‌شدم و بالاخره رفت و درد رفتن‌اش رو اساسی حس کردم. در طی دورانی که دانشجو بودم، نتونستم اون طور که باید و شاید از حضورش استفاده کنم. فکرم محدود بود و عقل‌ام ناقص. نتیجه این که اون قدری که باید، یاد نگرفتم.  به جرات می‌گم برای هر سوالی جوابی داشت. آخرین بار حدود یک سال و نیم پیش دیدم‌اش و نشستیم مدتی در مورد تحقیق‌ام باهاش صحبت کردم. طبق انتظار شروع کرد به مدت زیادی در مورد تحقیق من صحبت کردن!

چند چیز کوچیک از دکتر لوکس به یاد می‌آرم:
– یک سال من و سولوژن تصمیم گرفتیم به مناسبت کریسمس به خونه‌شون بریم. بعد از کلاس از دکتر لوکس پرسیدیم که کی بیایم مناسبه؟ گفت که ترجیح می‌دم روز و تاریخ مشخص نکنم. همین‌طوری یک موقع پاشین بیاین در بزنین و بیایین تو. این طوری هم غافل‌گیرکننده است و از اون مهم‌تر این که من مجبور نمی‌شم قبل از اومدن‌تون خونه رو مرتب کنم (خیلی عجیبه که دیروز داشتم آدرس‌های ایمیل‌ام رو مرتب می‌کردم و به آدرس منزل دکتر لوکس رسیدم. مرتب کردم و ذخیره کردم و با خودم گفتم شاید یک روز دوباره خونه‌شون رفتم).
– از کرامات استاد این بود که کامپیوترش اون قدری منظم نبود. توی هارددیسک‌اش (و یا توی سی‌دی‌هایی که رایت می‌کرد)، داخل هر فولدر که می‌رفتین، چند تا فولدر هم به اسم «نیو فولدر»، از شماره یک تا مثلا ده  بود و داخل اون‌ها هم به همین ترتیب بود. هر موقع می‌خواست دنبال یک فایل بگرده، باید بین همین «نیو فولدر»ها مدت زیادی می‌گشت تا پیداش کنه.
– همیشه مواظب این بودم که کسی به صفحه‌ی لپ‌تاپ‌ام انگشت نزنه. اگه اشتباه نکنم، دکتر لوکس اولین کسی بود که نه تنها انگشت زد، که انگشت‌اش رو تا بند اول فرو کرد توی صفحه‌ی لپ‌تاپ.

از رفتن‌اش واقعا ناراحت شدم. همیشه با یاد و خاطره‌ی خوب به یاد می‌آرمش. آدم عادی‌ای نبود. نمونه‌اش هم این که از چیزهایی که ازش به یاد می‌آرم، انگشت شصت‌اش بود که از کفش‌اش بیرون زده بود. با خنده ازش یاد می‌کنم و بعد هم بغض گلوم رو می‌گیره….

فرق دست سیاه با دست کثیف

Image from FIFA.com

– معلوم نیست بستنی‌هاش تمیز باشه یا نه. حالا بریم ببینیم اون کسی که بستنی می‌فروشه یک آدم سیاه پوست باشه.
= یعنی چی؟ فوتبال که نگاه می‌کنی، اون اولش هم یه توجه بکن که نوشته «سی نو تو ریسیزم». بلکه یه چیزی یاد بگیری.
– نه! منظورم اینه که دستش اون قدر کثیف* باشه که نفهمیم چه قدر چرکه!
= …
[واقعی]

یا ابالفضل‌العباس!
نژاد پرستی ایرانی پنهان نیست و کاملا آشکارا بیان می‌شه (دوستی اسم «نژادپرستی ناخودآگاه ایرانی‌ها» رو روش گذاشته. ولی من در مورد ناخودآگاه بودن‌اش شک دارم و به نظرم اتفاقا خیلی هم آگاهانه است). چیزی که از این هم دردناک‌تره اینه که مایه‌ی افتخار شخص گوینده هم هست. بارها شده که با بعضی از دوستان بحث کرده‌ام و سعی کرده‌ام قانع‌شون کنم که تفکرات نژادپرستانه خیلی هم مطلوب نیستن و انسان‌ها برابرن و رنگ و نژاد به تنهایی چیزی رو بیان نمی‌کنه. اگر هم هم‌چنان نژاد خودشون رو برتر می‌دونن، دست کم سعی کنن این مساله رو به صورت علنی بیان نکنن. احساس می‌کنم تا به این جا که تاثیری نداشته. متاسفانه حضور چند ساله در محیط مخلوطی مثل آمریکا هم الزاما کمک‌کننده نبوده. به این نتیجه رسیده‌ام که مذهبی بودن یا مذهبی نبودن هم تاثیری نداشته (چون این رفتارها رو از هر دو گروه به کرات دیده‌ام). دقیقا نمی‌دونم چه کاری از دست‌ام بر می‌یاد. اما خیلی دوست دارم هر کاری که بتونم انجام بدم بلکه تا حدی این تفکرات نژادپرستانه در مردم‌مون کم‌رنگ‌تر بشن. شاید یک انجمنی چیزی تاسیس کنیم دست کم دل‌مون خوش باشه.

* یادم نیست که طرف گفت دستش «اون قدر کثیف باشه» یا «اون قدر سیاه باشه».

عید شما هم مبارک

البته تبریک عید نوروز به جای خودش، امیدوارم که همگی هم سال خوبی داشته باشین. اما شاید این ایده‌ی گذاشتن یک عکس نامربوط در فیس بوک و «تگ» کردن دویست نفر نامربوط‌تر زیر اون عکس، اون قدرها هم ایده‌ی خوبی نباشه.

پس نوشت : از صبح همین طور برای من ایمیل می‌یاد که زیر عکس‌ها این یکی خوشگله به اون یکی خوشگله می‌گه خانومی، چه قدر شیطون شدی؟ بووووووووس!
رعایت کنین سر جدتون.

فرزندخواندگی: گلی به جمال شامپانزه‌ها

Adoption in Chimps

Credit: Tobias Deschner/Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology, from http://sciencenow.sciencemag.org/cgi/content/full/2010/129/1?etoc

در عکس بالا، «فردی» شامپانزه‌ی بزرگ‌تر، «ویکتور» شامپانزه‌ی کوچیک‌تر رو به فرزندی گرفته و همه جا همراه خودش می‌بره. در این مطلب از سایت مجله‌ی Science نویسنده در مورد فرزندخواندگی در شامپانزه‌ها می‌نویسه (متن کامل رو می‌تونین در خود سایت بخونین). نویسنده در مورد نوع‌دوستی در شامپانزه‌ها و بعضی دیگه از گونه‌های جانوری می‌نویسه و از این می‌گه که با این که مساله هنوز مورد مناقشه است، اما دلایل محکم و قانع‌کننده‌ای در مورد نوع دوستی حیوانات دیده شده. از این می‌گه که بین شامپانزه‌ها خیلی رایجه که بچه‌ای که پدر و مادرش رو از دست داده، از طرف دیگر شامپانزه‌ها به فرزندی گرفته بشه.

باز هم گلی به گوشه‌ی جمال شامپانزه‌ها که با مساله‌ی فرزندخواندگی کنار اومده‌ان. با کمال تاسف هنوز کسر خیلی بزرگی از باهوش‌ترین ملت دنیا با سه هزار سال سابقه‌ی تمدن با مساله کنار نیومده‌ان. گاهی که من و الهام به کسی می‌گیم به این فکر می‌کنیم که بچه‌ای رو به فرزندی بگیریم، طرف چنان به هم می‌ریزه و چنان وحشت می‌کنه انگار که می‌خوایم بچه رو از تو ماتحت اون بکشیم بیرون و به فرزندی بگیریم.

پس نوشت: مدت سه سالی هست که در مورد فرزندخواندگی فکر و مطالعه می‌کنیم.
پس پس نوشت: اصل مقاله‌ی بالا رو این‌جا بخونین.
پس پس پس نوشت: اگر علاقه‌مند به شامپانزه‌ها هستین، در این مطلب در مورد خودخواه نبودن شامپانزه‌ها بیش‌تر نوشته شده.

حافظ

البته این شعر حافظ که می‌گه «پیر ما گفت خطا بر قلم صنع نرفت-آفرین بر نظر پاک و خطاپوشش باد»، یکی از کامپیلیکیتدترین شعرهای حافظ هست که در مصراع اول بیسیس‌اش رو گذاشته روی پرفکت بودن جهان هستی و ارورفری بودن کرییتور این جهان، اما در مصراع دوم گه زده به مصراع اول.

[واقعی با اندکی دخل و تصرف]