سیستم‌های پیچیده – چهار

پیش توضیح: شما و دوستان‌تون همه با هم یک شبکه تشکیل می‌دین. هر کدوم از شما یک نقطه (یا به عبارت دقیق‌تر node) در شبکه هستین و وجود یک یال (یا edge) بین هر دو نفر می‌تونه نشون دهنده‌ی این باشه که بین دو نفر ارتباط هست. در این حالت وقتی که تعداد یال‌ها زیاد باشه، به این معناست که با تعداد بیش‌تری از آدم‌ها در ارتباط هستین. در یک شبکه که تعداد ارتباط‌ها به نسبت زیاده، تعداد متوسط یال‌ها به ازای هر نفر هم زیاد می‌شه. وقتی که ساختار چنین شبکه‌ای رو نگاه می‌کنین، مثل کلاف می‌مونه (که گروهی hairball می‌گن).

خود مطلب: تصور کنین که افراد یک اجتماع یک شایعه رو قبول نمی‌کنن مگر این که حداقل نصف دوستان هر فرد اون شایعه رو قبول کرده باشن*. در این حالت هر موقع مطلب جدیدی می‌شنوین، به دوستان‌تون نگاه می‌کنین و نسبت تعداد قبول‌کرده‌ها رو به کل دوستان حساب می‌کنین و بعد تصمیم می‌گیرین که آیا مساله رو قبول بکنین یا نه.

حالا اگر ارتباطات شبکه خیلی زیاد نباشن (به این معنا که افراد به طور متوسط دوست‌های زیادی نداشته باشن)، احتمال پخش شایعه کم می‌شه. برای مثال اگر شما فقط با یک نفر دوست هستین، تنها در صورتی شایعه رو قبول می‌کنین که اون یک نفر دوست قبول کرده باشه و اگر اون دوست قبول نکرده باشه، شما هم قبول نمی‌کنین. نتیجه این که باید تعداد ارتباطات بین افراد شبکه (به نسبت) از حد مشخصی بیش‌تر باشه تا شایعه بتونه پخش بشه.

از طرف دیگه اگر تعداد نسبی ارتباطات بین آدم‌ها بیش‌تر بشه به این معنا نیست که شایعه بهتر پخش می‌شه. اگر این تعداد نسبی از حد مشخصی بیش‌تر هم بشه، باز هم شایعه پخش نمی‌شه! علت‌اش هم این هست که مثلا تعداد دوست‌های شما زیاده و تعداد بیش‌تری باید شایعه رو قبول کرده باشن تا شما هم قبول کنین و این موضوع احتمال این که شما شایعه رو قبول بکنین کاهش می‌ده.

مثال: در یک مملکت گروهی تصمیم می‌گیرن به نمازجمعه برن. برای این که این تصمیم همه‌گیر بشه (با مدل پذیرفتن شایعه که در نظر گرفتیم)، یا این که باید به اندازه‌ی کافی افراد اولیه وجود داشته بوده باشن که تصمیم به رفتن گرفته باشن (و این افراد هم به طور مناسبی در شبکه قرار گرفته باشن) یا این که باید میزان نسبی ارتباطات آدم‌ها با هم به اندازه‌ی کافی زیاد و در عین حال به اندازه‌ی کافی کم باشه که تصمیم همگانی برای رفتن به نماز جمعه عملی بشه! (لطفا تصحیح کنین اگر اشتباه می‌کنم)

* سیستم‌های اجتماعی واقعی پیچیده‌تر از این‌ها هستن. اما به هر حال این مدل می‌تونه نماینده‌ی خوبی برای پخش شایعه باشه.

2 thoughts on “سیستم‌های پیچیده – چهار”

  1. دوتا موضوع هست یکی پخش شایعه یکی اعتماد به پیام. برای پخش شایعه اصلا احتیاج به چنین ارتباط گسترده ای نیست. فقط کافیه به تعداد کافی نقطه شروع اش کنند. مثلا ممکنه تو بنتونی با 10 نفر تبانی کنی و در عرض چند روز شایعه پخش بشه به طوری که دوباره خودت بشنویش. این رو در ویکی پیدا ببین Six degrees of separation

    اما در مورد اعتماد. موضوع جالبی است. برای اینکه اعتماد از خبر داشته باشی باید اون رو از طرف آدم‌های معتمد یا از قول آدم معتمدی بشنوی. در شبکه اجتماعی آدم‌ها با خیلی ها دوست هستند اما وزن ارتباط شون با هم فرق می کنه. در واقع برای اعتماد کردن باید خبر را از آدم‌هایی بشنوی که pageRank بالاتری دارند(: درست مثل وب.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *