بیست و پنج دلار

نویسنده کتاب Making Things Work: Solving Complex Problems in a Complex World معتقده که بسیاری از کمک‌های غذایی که به کشورهای فقیر شده در کوتاه مدت موثر بوده (گرسنگی رو برطرف کرده) اما در میان‌مدت و بلندمدت اثر معکوس داشته‌اند. نمونه‌اش هم این بوده که در بعضی کشورها وقتی که برنامه‌ی رسوندن غذا انجام شده مشاهده کرده‌اند که بعد از مدتی رشد جمعیت هم متناسبا زیاد شده!

به طور کلی لازمه که وقتی که چنین کمک‌هایی انجام می‌شه ساختار اون جامعه و روابط بین افراد جامعه هم در نظر گرفته بشن. وقتی که شما به افراد کمک مستقیم می‌کنین درسته که دارین از گرسنگی لحظه‌ای نجات‌شون می‌دین اما در عین حال تمام ساختارهای اقتصادی موجود در جامعه (از جمله سیستم توزیع مواد غذایی) رو دور می‌زنین و همین باعث ضعیف شدن می‌شه. بعدتر مشاهده می‌کنین که همون ساختارهای ضعیف هم دیگه وجود ندارن و محصول اقتصادی هست وابسته به و مبتنی بر همون کمک‌ها. مثال‌اش هم این هست که داربستی موقتی برای ساختن یک ساختمون درست شده اما روند ساخت به خوبی انجام نشده و در نتیجه تکیه‌ی کل ساختمون به همون داربسته.

باید وقتی که کمک انجام می‌شه متناسب با ساختار موجود در جامعه باشه چنان که روابط اقتصادی رو تقویت کنه و نه افراد رو. برای نمونه پیشنهاد شده بود که کمک‌های غذایی به شکلی متمرکز عرضه بشه که افراد مجبور بشن برای به دست آوردن این کمک‌ها رقابت کنن و گاهی همکاری کنن چنان که به صورت تکاملی سیستم توزیع شکل بگیره (یا تقوبت بشه اگر که قبلا وجود داشته؛ با این که ممکنه باعث سودجویی هم بشه). در این صورت مطمئن هستیم که به سیستم شوک خارج از ظرفیتی وارد نکردیم که حالا به نقطه‌ی کار جدیدی بره که بیا و جمعش کن!

و اما چیزی که من در این زمینه پیدا کردم: سیستم وام‌های بدون بهره به افراد کارآفرین. یکی از نمونه‌هاش که خیلی نظر من رو جلب کرد کیوا بود (http://www.kiva.org) که به راحتی می‌شه وام‌های کوچیک اما موثری به نیازمندها داد که به احتمال قابل قبولی در پایان سال بازپرداخت می‌شه.

آقای محترم! خانوم محترم! به خصوص ساکنین آمریکای شمالی! با شما هستم! شمایی که برای یک گالن بنزین سه و هفتاد و پنج صدم دلار (دست کم) هزینه می‌کنین که با اس‌یووی رفت و آمد کنین! شمایی که برای یک بشقاب لابستر ده‌ها دلار می‌دین! شمایی که هر ماه هزار دلار می‌دین که بچه‌تون روزی سه ساعت بره کلیسا چیزمیز یاد بگیره! شمایی که برای اینترنت و تلویزیون خونه‌تون تا ماهی صد دلار هم می‌دین! بیست و پنج دلار بدین به یک کارآفرین در جایی از دنیا (هر جا که دوست دارین و هر رده کاری که مناسب می‌دونین) و ببینین که چه کارها که نمی‌کنه. لذت ببرین که ببینین با کمک شما یک نفر می‌تونه زندگی خودش و چند نفر دیگه رو بهبود بده.