سیستم‌های پیچیده – سی و سه – سس گوجه‌فرنگی در یخچال نگهداری شود یا بیرون یخچال؟

Tomato Ketchup

شما سس گوجه‌فرنگی (کچاپ) را در یخچال نگهداری می‌کنید یا بیرون یخچال؟

نگهداری سس گوجه‌فرنگی در یخچال ربطی به بهداشت و سلامت مواد غذایی ندارد. بیش‌تر یک نوع عادت فرهنگی است. در بعضی فرهنگ‌ها آن را در یخچال نگه می‌دارند و در برخی خیر. به همین سادگی!

همیشه عادت‌های فرهنگی به صورت میراث از یک نسل به نسل دیگر منتقل نمی‌شوند (همان‌طور که نگهداری سس گوجه‌فرنگی هم پیشینه‌ی طولانی‌ای ندارد). این هم یک نمونه از مواردی است که یک فرهنگ در یک مقطع مشخص با دخالت بیرونی ایجاد شده است. عادت نگهداری سس گوجه‌فرنگی در یخچال به مقدار زیادی به مستعمرات انگلیس ربط دارد. کشورهایی که مستعمره بوده‌اند (مثل هند)، بیش‌تر عادت دارند که این سس را در یخچال نگه دارند (یا برعکس: این کشورها عادت دارند در یخچال نگه ندارند. متاسفانه به یاد ندارم!)

برگرفته از سخن‌رانی «جنا بدنار» با موضوع مدل کردن فرهنگ (modeling culture). برای مطالعه‌ی مقاله‌های بیش‌تر، به این‌جا مراجعه کنید.

2 thoughts on “سیستم‌های پیچیده – سی و سه – سس گوجه‌فرنگی در یخچال نگهداری شود یا بیرون یخچال؟”

  1. از خواندن مطالب سیستم‌های پیچیده لذت می‌برم. بسیار ممنون : )
    محصولات جدید مثل کامپیوتر، موبایل و شاید سس کچاب… که کاتالوگ مشخص و جهان شمولی دارند و پیشینه‌ی فرهنگی خاصی هم برای مصرف آن‌ها وجود ندارد، در برخورد با فرهنگ‌های مختلف می‌توانند خورده فرهنگ‌های جدیدی به‌وجود آورند که ممکن است از هم متفاوت باشند. گاهی عادت‌های فرهنگی یک نسل، مختص همان نسل باقی می‌ماند و گاهی در صورت سودمندی به عنوان الگو ادامه می‌یابند مثلاً با روی‌کار آمدن یخچال‌های صنعتی، فرهنگ نگه‌داری غذا‌ها به هم نزدیک شد اما اقلیم، سواد و یا ذائقه‌های مختلف تفاوت های اندکی باقی گذاشته‌است. مثلاً در ایران نان را در فریزر نگه‌داری می‌کنیم چون هنوز مصرف آن بالاست در جای دیگر ممکن است چیز دیگری باشد. در نسل دیگری طور دیگری.
    مادربزرگ‌هایمان معمولاً یک زیر زمین داشته‌اند که محل نگه‌داری سیر ترشی و انجیر‌های آویزان‌شان بوده و یک آشپزخانه داشته‌اند که محل گاز و فِر و یخچال فریزر و لباس شویی‌شان بوده. مادر بزرگ من هرآن‌چیز که خودش درست می‌کرد در مخزن نگاه می‌داشت و هر آن‌چیز که صنعتی بود در یخچال می‌گذاشت و گاهی با توستر نان سنگک برشته می‌کرد. D: من بیشتر شبیه مادرم هستم تا مادرم شبیه مادرش. یعنی یک نسل گذشت تا الگو‌ها تغییر کرد. ممکن است در خیلی موارد هم الگوهای گذشته را پیش گرفته باشیم . پیچیدگی این سیستم در این است که الگوهای فرهنگی تابع یک سیستم قابل پیش‌بینی نیستند و مثلاً یک پیام بازرگانی یا محصول جدید امروز کافی است تا ما الگوی رفتارمان به یک محصول تغییر کند. نمی‌دانم پیچیدگی این سیستم را درست متوجه شدم یا نه!

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *